bečkom „Doroteumu", naslikao je Uroš Predić (1857–1953), jedan od najvećih
naših realista, nadaleko čuven kao majstor istorijskih kompozicija. Delo
se nalazi u registru Narodnog muzeja u Beogradu u popisu koji je načinio
slikar lično. U toj evidenciji Predić napominje da je slika nestala u
majskom prevratu 1903, kada su ubijeni kralj Aleksandar i kraljica Draga,
a mnoga umetnička dela pokradena iz dvora...
Portert je verovatno slikan na beogradskom dvoru ili prema fotografiji
kraljice NatalijeKasnije poznatu Predićevu sliku, kojoj se na više od
jednog veka izgubio trag, naručila je kraljica Natalija nakon što je
posetila prvu umetnikovu samostalnu izložbu održanu u Građanskoj kasini
1878.
Slika iz 1878. godine
- „Portret kraljice Natalije" je svedočanstvo Predićevog realizma u
slikarstvu i, moram da istaknem, vrhunsko delo. Postoji mala zabuna oko
datuma nastanka slike. Naime, Predić je zapisao da je slikana 1878, a
„Doroteum", opisujući je, navodi 1890. godinu. Znajući da je Predić bio
veoma pedantan, sklon sam pre da verujem njemu - kaže Petar Petrović,
kustos zbirke srpskog slikarstva XVIII i XIX veka u Narodnom muzeju.
Sliku čije su dimenzije 58 x 44 cm, aukcijska kuća „Doroteum" procenjuje
na između 200.000 i 300.000 evra, što je po mišljenju našeg kustosa
previše jer bi se za tu sumu moglo nabaviti čak 10 drugih slika.
- U sadašnjoj ekonomskoj situaciji u Srbiji nemam iluzije da bi muzej
mogao doći u posed Natalijinog portreta. Narodni muzej, nažalost, nema
fond za nabavku slika koji bi kustosima omogućavao da munjevito reaguju
kad se neko značajno delo naše baštine pojavi na aukciji u svetu -
objašnjava Petrović.
Sudbina portreta
„Portret kraljice Natalije" na prodaju daje Zoran Sretenović iz Toronta,
koji ga je u novembru 2007. godine, na 150. godišnjicu Predićevog rođenja,
kupio kod londonske aukcijske kuće „Bonams". Slika se prethodno nalazila u
kolekciji francuskog noveliste Pjera Lotija (1850-1923), koja slovi za
jednu od najznačajnijih privatnih zbirki u Evropi. Postoje naznake i da je
ova slika dospela na licitaciju posle smrti kraljice Natalije, zajedno s
njenom francuskom rezidencijom u Bijaricu.
Zoran Sretenović, galerista iz Toronta, u svojoj kolekciji - piše na sajtu
Alba Avis Gallery - ima još dela slikara s ovog podneblja: Vlaha Bukovca,
Dada Đurića, Ivana Meštrovića, ali i stranih umetnika Andre Lota, Kloda
Pisaroa, Tamare Limpicke, Salvadora Dalija…
Pošto je došao u posed Natalijinog portreta, Sretenović ga je izložio u
našem konzulatu u Torontu. Tom prilikom sliku je video tamošnji istoričar
umetnosti Petar Simić, koji je odmah prepoznao da je reč o remek-delu.
Da li će se država nadmetati za sliku
- Upravo zato smatrao sam da je moja patriotska dužnost da vas obavestim
da će ovo remek-delo srpskog slikarstva najverovatnije otići u ruke nekog
bogatog stranca jer se nijedna kulturna institucija u Srbiji nije
zainteresovala da takva kulturna vrednost završi u zemlji kojoj bi trebalo
da pripada. Moj lični motiv - tj. profesionalna savest - nalaže mi da
makar pokušam da obavestim javnost o tome u nadi da će se neko od
nadležnih dosetiti da nešto preduzme kako se takav scenario ne bi ostvario
- ukazuje Simić.
„Blic" je zvao Ministarstvo kulture da čuje ima li ikakve šanse da
Predićevo remek-delo kupi naša država, budući da ono, osim izuzetne
umetničke, ima i istorijsku vrednost - reč je o portretu srpske kraljice!
0 comments:
Постави коментар